Wśród strategicznych zadań, realizowanych od wielu lat w naszym samorządzie, jest Program Ochrony Środowiska. Ostatnia jego wersja została opracowana na lata 2017 – 2020 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2024. Określono w nim priorytetowe dla mieszkańców i miasta zadania oraz wytyczono cele środowiskowe. Co dwa lata z ich realizacji sporządzany jest raport.
Najważniejszym celem tego programu jest oczywiście „poprawa jakości życia mieszkańców poprzez kształtowanie walorów środowiska przyrodniczego oraz zwiększenie atrakcyjności i możliwości rozwoju gospodarczego miasta zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju”. Powinniśmy je osiągać chroniąc wody przed zanieczyszczeniami, rozwijając sieci kanalizacyjną i wodociągową, podnosząc poziom oczyszczania ścieków, chroniąc powietrze przed zanieczyszczeniami, podnosząc efektywność energetyczną, chroniąc przyrodę i rozwijając tereny zielone, podnosząc świadomości ekologiczną mieszkańców, kreując zasady zrównoważonego rozwoju w planowaniu przestrzennym czy też doskonaląc system racjonalnej gospodarki odpadami.
W jaki sposób wąbrzeski samorząd osiąga wyznaczone cele w programie? Czy podejmowanie działania w określonych zadaniach są realizowane i jakie przynoszą efekty? Podsumowania tych zagadnień umieszczane są w raportach z realizacji programu. Ostatni taki raport za okres 2019 – 2020 był jednym z tematów sesji Rady Miasta, która odbyła się 27 października 2021 r.
Każdego roku Urząd oraz jednostki i spółki miejskie podejmują szereg zadań proekologicznych. Tylko w okresie objętym raportem, czyli w latach 2019 – 2020, np. w sferze gospodarki wodno-ściekowej wykonano szesnaście inwestycji, za które Miejski Zakład Energetyki Cieplnej Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. zapłacił 1 638 663,12 zł. Mowa tu m.in. o przebudowach i budowach kanalizacji sanitarnych, deszczowych i wodociągowych, o modernizacjach tłoczni ścieków, wprowadzeniu system komputerowego stacji uzdatniania wody czy też przebudowie przepompowni ścieków wraz z systemem wizualizacji. Zgodnie z danymi MZECWiK, na 31 grudnia 2020 roku wskaźnik zwodociągowania miasta wynosił 99% i taką samą wartość procentową osiągnął wskaźnik skanalizowania. Na koniec 2020 roku długość sieci wodociągowej wynosiła 58,58 km, a kanalizacji sanitarnej 57,14 km. Poza tym działało 36 oczyszczalni przydomowych. Aby poprawić jakość powietrza, w 2019 roku zwiększona została kwota dofinansowania na likwidację źródeł tzw. niskiej emisji i zastąpienie ich czynnikiem ekologicznym. Przez dwa lata zlikwidowano 139 źródeł nieekologicznego ogrzewania, zastępując je systemem ekologicznego ogrzewania, głównie z wykorzystaniem gazu ziemnego wysokometanowego. Dzięki temu w tym okresie do powietrza trafiło mniej o 2,84 pyłów PM 2,5 oraz o 3,65 PM10. Z dotacji skorzystało 48 właścicieli. Przeznaczono na nie 75 500 zł.
Kontynuowano również działania poprawiające klimat akustyczny. Zmodernizowano i przebudowywano ulice, jak np. Legionistów, Piękną, Kwiatową, Wspólną i dokończono remont ul. Spokojnej. W 2019 roku posadzono 723 rośliny, a w 2020 roku – 6 290 roślin. Utrzymywano tereny zieleni i urządzano nowe, np. w pasach drogowych, wzbogacano drzewami i krzewami skwery i roślinność w parkach oraz poprawiano stan jakości tej istniejącej. Do podniesienia świadomości ekologicznej mieszkańców wykorzystano akcje „Rusz się z domu”, prowadzoną przez Stowarzyszenie INICJATYWA, oraz „Aktywni sportowo i kulturalnie mieszkańcy Wąbrzeźna”, prowadzoną przez Urząd. Były też kampanie ekologiczno-edukacyjne, konkursy ekologiczne, w tym ten coroczny „Zamień odpady na klasowe wypady”. Samorząd brał udział w akcjach sprzątania jezior, organizowanych przez Zarząd Koła Miejskiego PZW. Tylko w jednej takiej akcji wolontariusze zebrali 70 worków odpadów, głównie butelek po piwnie, ale były też rowery, kosze na śmieci, fotele, złom.
Sprawdzoną alternatywą dla komunikacji samochodowej są oczywiście ścieżki pieszo-rowerowe. Systematyczny rozwój tej infrastruktury w Wąbrzeźnie znacznie wpływa zarówno na obniżenie emisji zanieczyszczeń, jak i zmniejszenie hałasu oraz na poprawę stanu bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Inwestycje w tym zakresie wykonane w latach 2019 – 2020 rozbudowały sieć naszych ścieżek o 2,970 km.
Unieszkodliwienie i usunięcie w miasta odpadów zawierających azbest – to kolejne ważne zadanie. Jego eliminacja to dbałość o zdrowie mieszkańców i środowisko. Od 2011 roku właściciele nieruchomości mogą ubiegać się o datację na demontaż, transport i unieszkodliwienie oraz zabezpieczenie odpadów zawierających azbest. Dzięki nim corocznie z naszego środowiska znika po kilka czy kilkanaście ton tego niebezpiecznego materiału budowlanego. Według stanu na 31.12.2020 roku zostało jeszcze 147 obiektów, w których jest 26 329,24 m2 płyt azbestowo-cementowych stosowanych w budownictwie oraz 4 580 m rur i złączy azbestowo-cementowych. Dofinansowanie ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu oraz z budżetu miasta pokrywa w 100% koszty demontażu, transportu i umieszczenia azbestu na składowisku odpadów niebezpiecznych. W latach 2019 – 2020 z możliwości tej skorzystało 14 właścicieli nieruchomości, a masa zutylizowanego azbestu wyniosła 23,475 t.
Pod ścisłą kontrolą jest częstotliwość opróżniania zbiorników bezodpływowych oraz ich stan techniczny. Na zlecenie samorządu i specjalne zezwolenie zadanie to realizują wyspecjalizowane firmy. W latach 2019 – 2020 wydano trzy takie zezwolenia. Składają one sprawozdania kwartalne z opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych. Do oczyszczalni ścieków w ciągu tych dwóch lat przekazano łącznie 3 557,90 m3 nieczystości ciekłych z 40 zbiorników bezodpływowych i 36 przydomowych oczyszczalni ścieków. Zbiorniki te znajdują się na terenie nieruchomości, które nie mają możliwości korzystania z systemu sieci kanalizacji sanitarnej.
Inne zadania i inwestycje zrealizowane w latach 2019 – 2020, które pozytywnie wpłynęły na jakość życia mieszkańców i środowisko oraz zwiększenie atrakcyjności i możliwości rozwoju gospodarczego zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, to m.in. rewitalizacja terenu przy dworcu kolejowym PKP, rewitalizacja Parku Miejskiego na Górze Zamkowej, budowa parku rekreacyjno-sportowego, przystani sportów wodnych, instalacja paneli fotowoltaicznych na dachach siedzib placówek oświatowych, przebudowa stadionu miejskiego, instalacja linii oświetlenia wraz z monitoringiem wzdłuż ścieżki pieszo – rowerowej nad Jeziorem Zamkowym, budowa ścieżki do jazdy na rolkach.
Reasumując, w latach 2019 – 2020 samorząd wykonał szereg zadań poprawiających stan naszego środowiska. Wydano na to ponad 20 mln zł. Dbano o stan wodociągów i zaopatrzenie w wodę, kanalizację, odprowadzanie i oczyszczanie ścieków komunalnych, o utrzymanie czystości i porządku oraz o stan urządzeń sanitarnych. Przestrzegano zasad gospodarki odpadami, zapewniono też sprawną komunikację oraz zaopatrzenie w energię elektryczną, cieplną i gaz. Zachowano ład przestrzenny, rozwijano tereny zielone, np. poprzez akcję „Posadź swoje drzewo. Prowadzono akcje promocyjne i kampanie edukacyjne. Aby ułatwić mieszkańcom dostęp do ekologicznych źródeł energii, samorząd został koordynatorem programu, dzięki któremu właściciele prywatnych nieruchomości mogą skorzystać z 50% dofinansowania na instalacje fotowoltaiczne. Wąbrzeźnianie mogą też liczyć na pomoc samorządu, np. w zakresie złożenia wniosku do programu Czyste Powietrze.
Koszty zaplanowanych na 2019 i 2020 rok przedsięwzięć inwestycyjnych zostały pokryte w znacznej części ze źródeł zewnętrznych, takich jak Fundusze Unii Europejskiej czy dotacje z Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Natomiast koszty zadań bieżących, jak np. utrzymanie zieleni, zimowe utrzymanie dróg oraz ich remonty, a także działania edukacyjno – promocyjne pokrywane były głównie z budżetu miasta.
Szczegółowy zakres prac wykonanych w 2019 i 2020 roku w ramach Programu Ochrony Środowiska Gminy Miasto Wąbrzeźno na lata 2017 – 2020 zawarty jest w raporcie. Zachęcamy do zapoznania się z tym dokumentem. Raport został przyjęty stosowną uchwałą, którą radni podjęli jednogłośnie na sesji 27 października 2021 roku.
RAPORT Z REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY MIASTO WABRZEŹNO – za lata 2019 – 2020
