Delegacje samorządu miejskiego – na czele z burmistrzem Tomaszem Zygnarowskim, powiatu wąbrzeskiego – na czele ze starostą wąbrzeskim Krzysztofem Maćkiewiczem oraz Związku Harcerstwa Polskiego – na czele z hm. Pawłem Beckerem oddały hołd wszystkim walczącym o wolność polskiej ziemi w czasie II wojny światowej.
Wiązanki kwiatów złożone zostały pod Pomnikiem Żołnierza Polskiego na Placu Jana Pawła II w Wąbrzeźnie i przy Kwaterze Żołnierzy Wojska Polskiego Poległych w roku 1939 oraz 8 Mogił Ofiar Terroru Hitlerowskiego. Harcerze odwiedzili również grób Jana Sobolewskiego – kombatanta II wojny światowej, wychowawcę i pedagoga, byłego dyrektora Zespołu Szkół Zawodowych w Wąbrzeźnie. Wartę przy Kwaterze wraz z harcerzami pełnił Przemysław Pietras.
1 września 1939 roku wojska Trzeciej Rzeszy zaatakowały Polskę i w ciągu kilku tygodni zajęły znaczną część ziem. Do Wąbrzeźna – po kilku nalotach – oddziały Wehrmachtu weszły 6 września, a zaraz za nimi formacja policyjna. W mieście, jak i na terenie całego przedwojennego województwa pomorskiego, przez pierwsze miesiące wojny hitlerowcy prowadzili czystki etniczne, mordowali, zamykali w więzieniach i obozach Polaków, którzy znaleźli się na tzw. listach gończych lub wskazanych przez miejscowych Niemców. W wyniku tej eksternistycznej akcji, zwanej zbrodnią pomorską zginęło ok. 30 tys. osób. Ilu w tej liczbie jest wąbrzeźnian, tak naprawdę nie wiadomo, różne źródła podają różne dane. Według Kazimierza Górnego, autora opracowania „Wąbrzeźno. Z dziejów miasta i okolicy” z 1988 roku, „okupant zamordował ponad 350 Polaków mieszkańców Wąbrzeźna oraz wszystkie rodziny żydowskie”. Przed wrześniem 1939 roku w mieście było od 80 do 100 Żydów.
W czasie II wojny światowej – uznanej za najkrwawszą w dziejach świata – zginęło 60 mln ludzi i 20 mln zmarło z głodu i chorób. W Polsce wojna pochłonęła 6 mln osób.
