3 lipca strażacy ochotnicy będą mieli dwa ważne powody do świętowania: 140 urodziny oraz włączenie jednostki do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Do wspólnego świętowania z tych okazji zapraszają wszystkich mieszkańców Wąbrzeźna i powiatu!
Uroczystości z okazji 140-lecia powstania OSP w Wąbrzeźnie oraz włączenia jej w tym roku do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego rozpoczną się przy Domu Strażaka na ul. Matejki o godz. 13.00. Tam przeprowadzona będzie jej oficjalna część. Będą przemówienia, nastąpi wręczenie odznaczeń, podziękowań i gratulacji, przedstawiony będzie rys historyczny. Obecność na uroczystościach zapowiedziało wiele osobistości, m.in. wojewoda kujawsko-pomorska Ewa Mes i poseł Zbigniew Sosnowski. Specjalnie na tę uroczystość przyjadą również strażacy z Syke. Po zakończeniu tej części strażacy wraz z gośćmi przemaszerują na rynek, na którym odbędzie się piknik.
W programie pikniku bardzo wiele atrakcji. Będą koncerty, przedstawienie teatralne, pokazy ratownictwa drogowego, ćwiczenia bojowe. W jednym z pokazów będziemy mogli zobaczyć jak gaszono pożary kiedyś, a jak gasi się pożary dzisiaj. Zobaczymy jak w akcji sprawuje się sikawka konna, 50-letni star i nowy mercedes. Działać będą Miasteczko Bezpieczeństwa i Wesołe Miasteczko. Strażacy z OSP Jarantowice i OSP Blizienko proponować będą grochówkę i kiełbaskę z rożna. Będą konkursy i wiele innych niespodzianek. Na zakończenie wystąpi zespół K.A.T.S.
Nie zawiedźmy naszych strażaków ochotników – cieszmy się razem z nimi i uczcijmy te ważne dla nich – i dla nas również – wydarzenia.
Rys historyczny OSP
1875 – 2015, czyli 140 lat OSP w Wąbrzeźnie
Dzieje jednostki są szczegółowo opisane w książce „Pożarnictwo Wąbrzeźna na tle historii miasta”, kyótej autorem jest Jarosław Herbowski – członek naszej jednostki. W szczególności dotyczy ona pierwszych lat działalności.
W pamięci pozostały jedynie fakty i daty, a zdarzenia uległy częściowemu zatarciu. Tu należy wspomnieć, iż korzystaliśmy tylko z tych dokumentów, które jeszcze przechowały się do dnia dzisiejszego i stanowią wiarygodne źródło. Sięgając do tychże dokumentów możemy ściśle określić, iż założycielami Pomorskiej Ochotniczej Straży Ogniowej – gdyż taką nazwę przyjęto, byli: Marian Gostomski – burmistrz miasta, Abraham Hirsch – kupiec, Roman Jordan – zegarmistrz, Jan Przepierski – nauczyciel, Piotr Januszewski – budowniczy, a było to dokładnie 1 lipca 1875 roku.
Z pośród 25 członków ochotników – pierwszym naczelnikiem został wybrany druh Władysław Kuligowski. Jak wskazują ocalałe dokumenty, jednostka posiadała sikawkę ręczną, drabinę na podwoziu konnym oraz dwie drabiny przystawne jak również dwa hydranty wewnętrzne, kilofy, topory, węże i prądownice. Cech Rzemiosł Różnych został zobowiązany do wyposażenia strażaków w jednolite umundurowanie.
Zbiórki oraz zdeponowany sprzęt mieścił się w różnych punktach miasta, co w razie pożaru prowadziło do dużych utrudnień. Wtedy to strażacy poruszyli pierwszy raz sprawę budowy -jak to wówczas nazywano – domu sikawkowego.
Alarmowanie o zaistniałym pożarze ogłaszano przez bicie w dzwon, znajdujący się na skrzyżowaniu obecnej ulicy Kopernika i ulicy Wolności oraz przez trąbienie trąbką sygnałową.
Warunkiem należytego przechowywania i konserwowania sprzętu było posiadanie odpowiednich pomieszczeń. W roku 1909 powstały pierwsze plany budowy nowego budynku dla straży pożarnej, którego uroczyste otwarcie nastąpiło 28 września 1912 roku.
Składy zarządów zmieniały się co dwa – trzy lata i nie sposób wymieniać ich z uwagi na zbyt dużą zwięzłość przedstawionego materiału.
Strażacy ochotnicy – poza działalnością statutową, byli współorganizatorami różnych uroczystości organizowanych w Wąbrzeźnie.
Nadeszła druga wojna światowa, zamarło państwo polskie, zamarło działanie polskich organizacji. W skład Zarządu OSP weszli wówczas obywatele niemieccy zamieszkali na tych terenach. W jednostce było 15 Polaków.
W czasie II wojny zginęło wielu naszych działaczy. Na polach Nielubia i Łopatek męczeńską śmiercią zginęli: Zygmunt Kalkstein – starosta powiatu wąbrzeskiego, a zarazem prezes Zarządu Pomorskiego Okręgu Wojewódzkiego Związku Straży Pożarnych RP w Toruniu; Franciszek Nowicki – sekretarz Zarządu Powiatowego Związku Straży Pożarnych RP w Wąbrzeźnie; Aleksander Czerwiński – członek. Tablica pamiątkowa ku czci pomordowanych strażaków w czasie drugiej wojny światowej umieszczona jest na historycznym odrestaurowanym murze przy Domu Strażaka.
Ponowne wznowienie działalności Ochotniczej Straży Pożarnej nastąpiło 15 kwietnia 1945 roku – rozkazem nr 1 druha Władysława Żyndy, który został naczelnikiem. Na jego apel zgłosiło się 18 ochotników.
W roku 1953 powołano Straż Obowiązkową, w skład której weszło 45 członków wyznaczonych przez zakłady pracy.
Jednostka bierze udział w gaszeniu pożarów na terenie miasta i powiatu jak również w akcjach zapobiegawczych – tak zwanych kontrolach przeciwpożarowych.
W roku 1965 jednostka obchodzi uroczystość 90 – lecia swego istnienia i zostaje uhonorowana sztandarem.
Skład Zarządu był następujący: prezes – druh Bernard Etmański, naczelnik – druh Leonard Steinert, sekretarz – druh Edward Krause, skarbnik – druh Julian Jarmuszewski. Stan liczebny jednostki – ponownie ochotników, wynosi 37 członków.
Dla wypełnienia czasu na zbiórkach i uatrakcyjnienia spotkań towarzyskich, Zarząd postanowił wyposażyć istniejącą świetlicę w telewizor. Był to trzeci z kolei egzemplarz na terenie miasta. Korzystać mogli z niego wszyscy mieszkańcy miasta.
Przełom lat 1970 – 1975 to lata intensywnego szkolenia i działalności bojowej. Uczestnictwo w różnych zawodach sportowo-pożarniczych, zarówno miejsko-gminnych jak i powiatowych, w których jednostka nasza zawsze osiągała czołowe lokaty.
Rok 1975 jest rokiem obchodów setnej rocznicy istnienia jednostki, a uhonorowaniem tego jubileuszu staje się fakt dekoracji naszego sztandaru „Złotym Znakiem Związku”.
Po stu latach dobrze prosperującej jednostki pod koniec roku 1975 nadszedł kryzys, który trwa kilka lat. Decyzją władz naczelnych następuje przekształcenie i powstaje Straż Zawodowa, która przejmuje pomieszczenia oraz sprzęt będący w posiadaniu ochotników. Należy jednak zaznaczyć, iż swoją działalność opiera w większości na członkach ochotnikach.
Przychodzą lata osiemdziesiąte. Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej bierze aktywny udział w zawodach na wypożyczonym sprzęcie. Zdobyte wyszkolenie bojowe pod dowództwem naczelnika druha Jerzego Kowalskiego owocuje w roku 1981 zajęciem pierwszego miejsca drużyn młodzieżowych na zawodach wojewódzkich i udziałem na zawodach krajowych w Rudzie Śląskiej, gdzie na 49 jednostek biorących udział zajmuje 14 miejsce.
Także w roku 1984 ponownie w zawodach krajowych w Koszalinie zajmuje drugie miejsce.
Osiągnięcia te zauważają nowo powstałe władze samorządowe naszego miasta. Dzięki wejściu w skład Rady Miasta naszych członków i ich aktywnej działalności sytuacja jednostki zaczęła ulegać stopniowej poprawie. Rok rocznie jednostka zostaje dofinansowywana z budżetu miasta.
W 1992 roku zapada dla nas historyczna decyzja o nieodpłatnym przekazaniu w użytkowanie nieruchomości komunalnej, która zostaje zaadoptowana na Dom Strażaka.
Sytuacja jednostki uległa radykalnej poprawie pod względem wyposażenia w sprzęt bojowy. W roku 1997 ówczesny Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej w Toruniu st.bryg. Zygmunt Politowski przekazuje naszej straży nieodpłatnie samochód marki „Żuk” oraz dwie motopompy.
Jednostka stawia na młodzież, powstaje młodzieżowa drużyna pożarnicza chłopców starszych
w przedziale wieku 15 – 18 lat, młodszych 12 – 15 lat oraz drużyna dziewczęca – a to wszystko odbywa się przy silnym współudziale zasłużonego druha Stanisława Supernaka. Pomimo borykania się z wieloma trudnościami, drużyna ta jako jedyna w powiecie ćwiczy i występuje na zawodach wojewódzkich według regulaminu CTIF.
W latach 1996 – 2002 działała przy naszej jednostce Strażacka Orkiestra Dęta, która w miarę swoich możliwości uświetniała swoją grą uroczystości strażackie, religijne i państwowe na terenie naszego miasta i powiatu.
W roku 2005 jednostka obchodziła 130 – lecie. Z tej okazji została odznaczona Medalem Honorowym im. Bolesława Chomicza. W roku tym dokonano zakupu, ze środków budżetowych Urzędu Miasta, lekkiego samochodu specjalnego ratownictwa technicznego marki Mercedes. W roku 2007 w czasie obchodów DNI WĄBRZEŹNA OSP otrzymała Statuetkę Burmistrza Miasta Wąbrzeźno w kategorii AKTYWNA ORGANIZACJA.
Rok 2008 to kolejny rok owocnej współpracy ze strażą pożarną z zaprzyjaźnionego miasta SYKE, w listopadzie tegoż roku nastąpiło przekazanie naszej jednostce samochodu gaśniczego marki Mercedes GBA 2,4/16/22.
Uroczyste obchody 135 – lecia OSP oraz wręczenie jednostce nowego sztandaru, ufundowanego przez mieszkańców Wąbrzeźna odbyło się w 2010 roku. Na tej uroczystości jednostka udekorowana została również odznaką ZA ZASŁUGI DLA WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO – POMORSKIEGO.
Rok 2014 to rok, w którym rozpoczęto rozmowy oraz działania w celu przejęcia obiektów z PSP w Wąbrzeźnie.
Obecny skład Zarządu, który został wybrany na zebraniu sprawozdawczo – wyborczym w 2011 roku, przedstawia się następująco: prezes Stefan Pyć, wiceprezes Roman Ronowski, naczelnik Jarosław Herbowski, sekretarz Janusz Kopczyński, skarbnik Ryszard Henryszewski, gospodarz Barbara Henryszewska, członek Zarządu Janusz Gruszecki.
Przez długie lata istnienia naszej jednostki przewinęło się dużo dzieci i młodzieży. Tu wzrastali, uczyli się podstawowej wiedzy o pożarnictwie, kształtowali swój charakter
i świadomość, uczyli się jak nieść pomoc innym. Wielu z nich odeszło, ale i wielu pozostało, zafascynowani strażactwem poszli dalej – kończyli kursy podoficerskie, uczyli się w Szkołach Chorążych, zdobywali szlify oficerskie.
Tak w wielkim skrócie przedstawia się nasza 140-letnia historia.
Sekretarz Zarządu OSP dh Janusz Kopczyński
