W dniach 21 do 22 listopada 2013 r. przeprowadzono kampanię społeczną skierowaną do pracowników sklepów oraz innych punktów sprzedaży napojów alkoholowych, mającą na celu promowanie odpowiedzialnej sprzedaży tychże wyrobów.
Kampanię przeprowadzono z inicjatywy burmistrza Leszka Kawskiego oraz członków Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Miała na celu uświadomienie i potwierdzenie praktycznej niemożności stwierdzenia wieku osoby dokonującej zakupu alkoholu, oceniając jedynie wygląd klienta, bez wylegitymowania go. Za realizację projektu odpowiedzialne było Centrum Rozwiązywania Problemów Społecznych z Warszawy. Kampania realizowana była w dwóch etapach a liczba punktów, które zgłoszono do badania wyniosła 75.
Pierwszy etap, to badanie dostępności napojów alkoholowych, które miało na celu stwierdzenie postaw przeważających wśród pracowników punktów sprzedaży alkoholu. Pracownik CRPS (którego wygląd nie wskazywał jednoznacznie pełnoletność) próbował dokonać zakupu alkoholu bez okazania dowodu tożsamości lub innego dokumentu stwierdzającego jednoznacznie wiek. Scenariusz drugiej części kampanii uzależniony był od postawy prezentowanej przez sprzedawcę.
Kolejny punkt kampanii to spotkanie i rozmowa sprzedawcy z trenerem reprezentującym CRPS. Jeżeli sprzedawca wykazał się postawą odpowiedzialną i kategorycznie zażądał okazania dokumentu potwierdzającego wiek klienta oraz odmówił sprzedaży bez okazania dokumentu, rozmowa miała charakter wzmocnienia prezentowanej postawy oraz utrwalenia przekonania o jej słuszności. Potwierdzeniem tego faktu było wręczenie „Certyfikatu Rzetelnego Sprzedawcy” w ramach prowadzonej kampanii.
W przypadku kiedy postawa pracownika/właściciela punktu była mniej jednoznaczna, tj. brak żądania okazania dokumentu, uleganie pod wpływem przekonywań klienta itp., rozmowa z trenerem CRPS miała charakter pouczający. Sprzedawca otrzymał w takim przypadku książkę pt. „Praktyczne porady dla sprzedawców napojów alkoholowych”, która stanowi kompendium wiedzy nt. przepisów regulujących sprzedaż alkoholu i tytoniu oraz informację dotyczącą możliwych (wysokich) kar przewidzianych przez ustawodawcę za nieprzestrzeganie przepisów – w tym sprzedaż alkoholu osobom nieletnim.
Spośród przebadanych punktów, 24 sprzedawców sprzedało alkohol nie pytając o okazanie dowodu tożsamości osobie, która w roku bieżącym ukończyła 18 rok życia, dlatego w świetle prawa, jako pełnoletnia nie łamie prawa, jednak jej wygląd i zachowanie budzi uzasadnione wątpliwości, jeżeli chodzi o wiek. Sprzedaży alkoholu odmówiono w 30 sklepach. Tylko w 5 punktach sprzedaży ekspedientki zapytały „małoletniego” o dowód osobisty i po okazaniu tegoż, wydały alkohol oraz paragon. Spośród przebadanych punktów, 35 sprzedawców wykazało się czujnością i zostało nagrodzonych „Certyfikatem rzetelnego punktu sprzedaży alkoholu”.
Podsumowując, przeprowadzona kampania profilaktyczna pod hasłem „Młodzi bez alkoholu” okazała się profesjonalną akcją kontrolną i informacyjną, ponieważ każdy sprzedawca objęty programem miał możliwość zweryfikowania swojej wiedzy dotyczącej przepisów regulujących sprzedaż alkoholu oraz utwierdził się w przekonaniu jak dużą rolę społeczną odgrywa w walce z tak istotnym problemem społecznym, jakim jest nadużywanie lub nieodpowiedzialne spożywanie alkoholu.
Ponadto, wartością dodaną kampanii jest bezcenna wiedza dotycząca dominujących postaw społecznych wśród sprzedawców, która z pewnością zostanie wykorzystana przez członków Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w codziennej pracy, m.in. przy realizacji Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych lub szerzej w realizacji Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych.
Koordynator CRPS: Joanna Karcz
