Opłaty czynszowe ponoszone przez podatnika nie mieszczą się w „kosztach używania” samochodów osobowych, a zatem powinny zostać rozliczone jako koszt uzyskania przychodów na zasadzie ukształtowanej w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, czyli zasady ogólnej kwalifikacji kosztów do kosztów uzyskania przychodów.
Powyższe twierdzenie wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 12 marca 2013 r. (sygn. akt I SA/Wr 126/13). Sąd rozpatrywał spór podatnika oraz Ministra Finansów, który wydał interpretację indywidualną w odpowiedzi na pytanie podatnika, czy wydatki ponoszone z tytułu czynszu najmu samochodu osobowego nie stanowiącego składnika majątku podatnika podlegają ograniczeniu wynikającemu z art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT.
Jak zauważył sąd, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków, z zastrzeżeniem pkt 30, z tytułu kosztów używania dla potrzeb działalności gospodarczej samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika – w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra – podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu. Sąd wskazał, że jak trafnie wywodzi Minister Finansów, odwołując się do „Słownika współczesnego języka polskiego” pod red. Bogusława Dunaja, Warszawa 1996, s. 1200, 1262, termin „używać” oznacza „stosować coś, użytkować, posługiwać się czymś, robić z czegoś użytek”. Podobnie termin ten definiuje S. Dubisz w „Uniwersalnym słowniku języka polskiego”, Wydawnictwo Naukowe PWN 2008, tom IV, s. 322 – 323, wskazując że „używać” to „posługiwać się, stosować coś, korzystać, brać, przyjmować, robić z czegoś użytek, wykorzystywać”. Zdaniem sądu, wprawdzie Minister Finansów odwołuje się do prawidłowej definicji wyrazu „używać”, jednak nie wyprowadza poprawnych wniosków z treści tej definicji. Przytoczona definicja wskazuje bowiem na aspekt czynny, skutek w postaci posługiwania się czymś lub robienia z czegoś użytku, wynikający z posiadania czegoś lub brania czegoś w posiadanie, nie odnosi się natomiast do przyczyn, podstaw uzyskania możliwości posługiwania się czymś, wykorzystywania czegoś. Wobec powyższego art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT dotyczy wyłącznie wydatków z tytułu kosztów używania dla potrzeb działalności gospodarczej samochodów osobowych nie stanowiących majątku podatnika, a więc kosztów posługiwania się tym samochodem, wykorzystywania go. Przepis ten nie dotyczy natomiast kosztów związanych z uzyskaniem możliwości używania takiego samochodu. Innymi słowy, do wydatków z tytułu kosztów używania samochodu można zakwalifikować wszelkiego rodzaju wydatki eksploatacyjne, w odróżnieniu jednak od wydatków ponoszonych na uzyskanie samego tytułu prawnego, umożliwiającego używanie samochodu. O ile zatem wydatki na zakup paliwa, opłaty za autostrady, parkingi itp. należą do kosztów używania samochodu, o tyle wydatki ponoszone z tytułu czynszu najmu samochodu do kosztów jego używania już nie należą, są bowiem wydatkami na uzyskanie tytułu prawnego, umożliwiającego używanie samochodu.
Zdaniem sądu, o słuszności powyższego stanowiska świadczy także część tego przepisu po średniku „wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu”. Koszty używania należy wiązać z faktycznym przebiegiem pojazdu, a opłaty czynszowe nie są związane z przebiegiem pojazdu, co potwierdzają również zapisy ewidencji przebiegu pojazdu.
W konsekwencji sąd stwierdził, że organ podatkowy błędnie uznał, iż opłaty czynszowe należy zaliczyć do „kosztów używania” samochodów osobowych, naruszając w ten sposób art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT.
Ponadto, warto zauważyć, że mimo iż niniejsze orzeczenie zapadło w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych, to jednak posługując się analogią można założyć, iż taka sytuacja może również odnosić się do podatników opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Wyrok nie jest jeszcze prawomocny, jednak można oczekiwać, że nawet w przypadku wniesienia skargi kasacyjnej orzeczenie nie ulegnie zmianie, bowiem w podobnych sprawach wypowiadał się już prezentując pogląd tożsamy z przedstawionym wyżej Naczelny Sąd Administracyjny, na którego wyroki powoływał się również w przedmiotowym orzeczeniu WSA we Wrocławiu – wyrok NSA z dnia 16 marca 2012 r., sygn. akt II FSK 2030/10 oraz wyrok NSA z dnia 17 października 2012 r., sygn. akt II FSK 467/11.
Agata Wleklińska
Doradca Podatkowy
R. Comi, E. I. Chełkowska-Kamionka, R. Worobiej, Kancelaria Prawna Sp.j.
ZPP dla wabrzezno.com
