Kontrola podatkowa przedsiębiorcy – uprawnienia urzędników oraz prawa kontrolowanego. Część 3.
Organy podatkowe mają prawo sprawdzić, czy i w jaki sposób przedsiębiorca wypełnia ciążące na nim obowiązki podatkowe. Obowiązujące przepisy zapewniają bardzo szerokie uprawnienia organom podatkowym oraz nakładają na kontrolowanego szereg obowiązków. Kontrola podlega jednak określonym regułom, które przedsiębiorca powinien znać, aby ewentualnie zablokować działania urzędników, które nie znajdują oparcia w obowiązujących przepisach.
PRZEBIEG I ZAKOŃCZENIE KONTROLI
Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego wskazanej, chyba że kontrolowany zrezygnuje z prawa uczestnictwa w czynnościach kontrolnych. Oświadczenie o rezygnacji z prawa uczestnictwa w czynnościach kontrolnych składa się na piśmie. W przypadku, gdy w toku kontroli kontrolowany lub osoby go reprezentujące będą nieobecne i nie nastąpiło wskazanie osoby upoważnionej, czynności kontrolne mogą być wykonywane w obecności innego pracownika kontrolowanego lub świadka, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu kontrolującego, czyli np. funkcjonariusz Policji.
Czynności kontrolne prowadzone są w siedzibie kontrolowanego, w innym miejscu przechowywania dokumentacji oraz w miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością i w godzinach jej prowadzenia, a w przypadku skrócenia w toku kontroli czasu prowadzenia działalności – czynności kontrolne mogą być prowadzone przez 8 godzin dziennie. W przypadku, gdy księgi podatkowe są prowadzone lub przechowywane poza siedzibą kontrolowanego, kontrolowany na żądanie kontrolującego obowiązany jest zapewnić dostęp do ksiąg w swojej siedzibie albo miejscu ich przechowywania. Kontrola lub poszczególne czynności kontrolne za zgodą kontrolowanego mogą być przeprowadzane również w siedzibie organu podatkowego, jeżeli może to usprawnić kontrolę lub kontrolowany zrezygnował z uczestnictwa w kontroli.
Kontrolujący, za zgodą kontrolowanego ma prawo wstępu na teren, do budynku lub lokalu mieszkalnego kontrolowanego w celu dokonania oględzin, jeżeli zostały one wskazane jako miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub jest to niezbędne dla ustalenia lub określenia wysokości zobowiązania podatkowego lub podstawy opodatkowania. W przypadku braku zgody kontrolowanego na wstęp kontrolerów na teren, do budynku lub lokalu mieszkalnego kontrolowanego, odpowiednio stosuje się procedurę, o której mowa poniżej.
Kontrolujący ma prawo wstępu na teren, do budynku lub lokalu mieszkalnego kontrolowanego bez zgody kontrolowanego w celu dokonania oględzin oraz przeszukania lokali mieszkalnych, innych pomieszczeń lub rzeczy, jeżeli powzięto informację o prowadzeniu niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej albo w przypadku gdy są tam przechowywane przedmioty, księgi podatkowe, akta lub inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie istnienia obowiązku podatkowego, przy czym czynności te przeprowadzają upoważnieniu pracownicy organu podatkowego po uzyskaniu, na wniosek organu podatkowego, zgody prokuratora rejonowego. Z tych czynności sporządza się protokół, który wymaga zatwierdzenia przez prokuratora. W razie odmowy zatwierdzenia protokołu materiały i informacje zebrane w toku tych czynności nie mogą stanowić dowodu.
Przebieg kontroli kontrolujący dokumentuje w protokole. Stan faktyczny może być ponadto utrwalony za pomocą aparatury rejestrującej obraz i dźwięk lub na informatycznych nośnikach danych. Szczegółową treść protokołu określa Ordynacja Podatkowa. Kontrolowany, który nie zgadza się z ustaleniami protokołu, może w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia lub wyjaśnienia, wskazując stosowne wnioski dowodowe. Kontrolujący jest obowiązany rozpatrzyć zastrzeżenia w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania. Kontrola zostaje zakończona w dniu doręczenia protokołu kontroli. W zakresie spraw rozstrzygniętych ostateczną decyzją organu podatkowego kontrola podatkowa nie może być ponownie wszczęta, chyba że kontrola podatkowa jest niezbędna dla przeprowadzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności, stwierdzenia wygaśnięcia, uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej lub wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną lub też w związku z uchyleniem lub stwierdzeniem nieważności decyzji przez sąd administracyjny.
Radosław Artur Płonka
ZPP dla www.wabrzezno.com
